Bà Carolyn Turk -  Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam,  trao  Báo cáo “Hướng tới Chuyển đổi Nông nghiệp Xanh ở Việt Nam” cho  Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan

Hội thảo (HT) có sự tham dự của đại diện UBND các tỉnh, thành vùng ĐBSCL, đại diện các cơ quan Trung ương và địa phương trong vùng, các đối tác phát triển, các Trường Đại học trọng điểm, Viện nghiên cứu, Học viện, các nhà khoa học, chuyên gia trong nước và Quốc tế.

Quang cảnh  HT

Tại HT, WB tại Việt Nam công bố Báo cáo mới với tiêu đề “Hướng tới Chuyển đổi Nông nghiệp Xanh ở Việt Nam: Chuyển sang mô hình lúa gạo carbon thấp”. Theo Báo cáo, Việt Nam có thể chuyển đổi ngành lúa gạo bằng việc cắt giảm phát thải khí nhà kính (KNK), cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên và tăng sản lượng, tăng cường khả năng chống chịu và đa dạng hóa sản xuất. Việc chuyển đổi này đòi hỏi đầu tư đáng kể và cải cách chính sách lớn để điều chỉnh các biện pháp khuyến khích cũng như phối hợp hành động của các bên liên quan ở tất cả các cấp.

Bà Carolyn Turk - Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, cho biết: “Ngành nông nghiệp (NN), cho dù đạt rất nhiều thành tựu, vẫn là nhân tố đóng góp quan trọng vào việc phát thải KNK ở Việt Nam. Đã đến lúc bắt buộc phải chuyển đổi sang phương thức canh tác carbon thấp hơn - càng chần chừ lâu, chi phí sẽ càng cao. Kinh nghiệm cho thấy chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh thông qua phân bổ đầu tư công một cách chiến lược và tăng cường môi trường thuận lợi cho sự tham gia của khu vực tư nhân trong lĩnh vực NN xanh và hiện đại”.

Lúa gạo, mặt hàng NN quan trọng nhất của Việt Nam, được trồng trên hơn một nửa diện tích đất nông nghiệp, chiếm 48% lượng phát thải KNK của ngành NN và hơn 75% lượng khí thải mê-tan. Dựa trên những ước tính thận trọng, việc cải thiện quản lý nước và tối ưu hóa sử dụng nguyên liệu đầu vào như giống, phân bón và thuốc trừ sâu có thể giúp người nông dân duy trì hoặc tăng sản lượng từ 5 đến 10% đồng thời giảm chi phí đầu vào từ 20 đến 30%, từ đó tăng lợi nhuận ròng ở mức khoảng 25%. Quan trọng hơn, những kỹ thuật cải tiến này sẽ giúp cắt giảm phát thải KNK tới 30%. Những cách tiếp cận như vậy đã được thí điểm thành công trên hơn 184.000 ha lúa canh tác trong khuôn khổ dự án Chuyển đổi Nông nghiệp bền vững ở Việt Nam (VnSAT) do WB tài trợ. 

Ông Benoît Bosquet - Giám Đốc Khu vực về Phát triển bền vững của WB, khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, phân tích: “Những phương pháp này đã được chứng minh là hiệu quả. Nếu chúng ta có thể mở rộng quy mô trên toàn ngành NN, nó sẽ giúp Việt Nam tiến dần tới mục tiêu phát thải KNK bằng không vào năm 2050”.

Báo cáo nhấn mạnh 5 lĩnh vực chính sách từ ngắn hạn đến trung hạn để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang lúa gạo carbon thấp, bao gồm đảm bảo tính nhất quán của chính sách cũng như việc điều chỉnh kế hoạch - ngân sách; định hướng lại các công cụ chính sách và chi tiêu công; thúc đẩy đầu tư công; cải thiện thể chế; tạo điều kiện cho khu vực tư nhân và các bên liên quan khác tham gia,...

Ban Chủ trì Phiên thảo luận 

Tại HT, các diễn giả, nhà khoa học, đã trình bày, trao đổi những nội dung xoay quanh khung tích hợp dài hạn cho phát triển bền vững và chống chịu với khí hậu của vùng ĐBSCL; các biện pháp can thiệp chính trong khung tích hợp (cơ sở hạ tầng, hệ sinh thái, con người và sinh kế) và cơ chế điều phối, phát triển vùng,… để hướng tới chuyển đổi NN xanh ở Việt Nam - chuyển sang mô hình lúa gạo carbon thấp,… Nhiều đại biểu  nêu  những tồn tại của sản xuất NN trong bối cảnh khí hậu biến đổi, rất cần giải pháp chuyển đổi phương thức sản xuất theo hướng chuyên nghiệp, “thuận thiên” theo từng vùng sinh thái của ĐBSCL,...

Bà Carolyn Turk thông tin: WB đã đồng ý phát triển một dự án mới ở ĐBSCL nhằm hỗ trợ giải quyết các thách thức về quản lý tài nguyên nước và xây dựng sinh kế nông nghiệp trong thời kỳ biến đổi khí hậu (BĐKH); đồng thời tiếp tục hỗ trợ đồng bằng thông qua việc huy động kiến thức hiện đại, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính để thực hiện tầm nhìn và mục tiêu phát triển bền vững ĐBSCL,…

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan, phát biểu tại HT  

Phát biểu tại HT, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan cảm ơn sự hỗ trợ của WB, đồng thời ghi nhận những đòng góp, kiến nghị của các đại biểu và cho biết: Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp các địa phương vùng ĐBSCL xây dựng, triển khai thực hiện khung quy hoạch tích hợp dài hạn cho phát triển bền vững và chống chịu với BĐKH của vùng ĐBSCL: “Trong tương lai ĐBSCL chú trọng chuyển đổi mô hình sản xuất, thích ứng BĐKH, đáp ứng thị trường tiêu thụ sản phẩm NN ở trong và ngoài nước. Tích hợp là tập trung thực hiện các quy hoạch, sáng kiến nhằm tạo ra giá trị sản xuất NN cao hơn trên cùng một không gian diện tích, nâng cao thu nhập và mức sống cho bà con nông dân, trong đó chính quyền, nhà khoa học, nông dân là lực lượng nòng cốt thực hiện quy hoạch tích hợp này,…” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

       Đan Phượng