Quy hoạch bao gồm 9 nội dung, trong đó nổi bật là tính “thuận thiên” và “chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu”. Phát triển vùng ĐBSCL theo hướng bền vững, tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu dựa trên 3 trụ cột: Kinh tế - Xã hội - Môi trường. Biến thách thức thành cơ hội, “chủ động sống chung với lũ, ngập, nước lợ, nước mặn”.

Các đồng chí lãnh đạo chủ trì Hội nghị

Đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế vùng theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Công nghiệp năng lượng là đột phá, dịch vụ là bệ đỡ. Phát triển nông nghiệp từ dựa vào cây lúa chuyển sang thủy sản – trái cây – lúa gạo phù hợp với thị trường, trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại phân vùng sản xuất dựa trên tài nguyên nước và thổ nhưỡng.

Quy hoạch cũng xác định: Chuyển đổi mô hình phát triển từ phân tán, nhỏ lẻ sang tập trung cả về nông nghiệp, công nghiệp và đô thị. Phấn đấu đến năm 2030 vùng ĐBSCL trở thành trung tâm kinh tế nông nghiệp bền vững, năng động, hiệu quả cao của quốc gia, khu vực và thế giới.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Hội nghị

Tập trung phát triển kết cấu hạ tầng với vai trò bệ đỡ cho phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy liên kết vùng, đặc biệt chú trọng phát triển hạ tầng giao thông, nhất là các tuyến kết nối với TP. HCM và vùng Đông Nam Bộ thông qua 2 trục cao tốc đường bộ, tuyến đường thủy nội địa và tuyến đường sắt nối TP. HCM với TP. Cần Thơ. Phát triển tuyến đường bộ ven biển từ Tiền Giang đến Kiên Giang, gắn với kiểm soát xâm nhập mặn, sắp xếp lại dân cư, bảo đảm quốc phòng an ninh, hình thành hành lang kinh tế mở, hướng ra biển.

Bên cạnh đó, tập trung phát triển hành lang đô thị công nghiệp từ Cần Thơ đến Long An kết nối với TP. HCM và vùng Đông Nam Bộ và hệ thống 8 trung tâm đầu mối về nông nghiệp. Phát triển hành lang kinh tế, đô thị dọc sông Tiền - sông Hậu (từ An Giang đến Sóc Trăng gắn với phát triển cảng biển Trần Đề) nhằm kết nối, giao thương quốc tế về đường bộ gắn với đường thủy nội địa và hàng hải…

Thay đổi tư duy về khai thác, sử dụng tài nguyên nước: Coi nước mặn, nước lợ là nguồn tài nguyên bên cạnh nước ngọt. Sử dụng tài nguyên nước phù hợp với phân vùng chức năng của nguồn nước… Tăng cường liên kết phát triển giữa các địa phương vùng ĐBSCL với TP. HCM và vùng Đông Nam Bộ. Mở rộng giao thương với các nước trong ASEAN, đặc biệt là các nước thuộc Tiểu vùng sông MéKong. 

     Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Lễ trao Hồ sơ quy hoạch và chứng kiến các đơn vị nước ngoài cam kết tài trợ vốn cho các dự án phát triển ĐBSCL

Về nguồn lực đầu tư để thực hiện Quy hoạch, ông Nguyễn Chí Dũng – Bộ trưởng Bộ KH-ĐT, cho biết: Trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng vốn ngân sách Nhà nước  hỗ trợ các dự án trên địa bàn do địa phương quản lý dự kiến khoảng 320.000 tỷ đồng, tăng 23,3% so với giai đoạn 2016 - 2020. Trong đó nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương khoảng 178.000 tỷ đồng, nguồn vốn ngân sách TW khoảng 82.000 tỷ đồng, nguồn vốn nước ngoài (ODA) khoảng 60.000 tỷ đồng (bao gồm 46.000 tỷ đồng của Chương trình hỗ trợ chính sách phát triển – DPO) chiếm 30% tổng vốn ODA cả nước trong giai đoạn 2021 - 2025, trong khi con số tương ứng của giai đoạn 2016 - 2020 là 7,66%.

Với số vốn được bố trí như trên, sẽ hoàn thành một số công trình trọng điểm như các tuyến đường bộ cao tốc (Trung Lương – Mỹ Thuận – Cần Thơ. Cần Thơ – Cà Mau) và các tuyến đường quốc lộ, cảng hàng không. Các công trình thủy lợi cấp nước, trữ nước, kiểm soát mặn…

Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ, Bộ KH-ĐT đã chủ trì, phối hợp với Bộ NN-PTNT, Bộ GTVT và 13 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL làm việc với 6 nhóm ngân hàng phát triển quan tâm, bao gồm ADB (Ngân hàng Phát triển châu Á), KEXIM (Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn quốc), AFD (Cơ quan phát triển Pháp), KfW (Ngân hàng Tái thiết Đức), JiCA (Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản), WB (Ngân hàng Thế giới) thống nhất tài trợ khoảng 2,2 tỷ USD để triển khai 20 dự án liên kết vùng giai đoạn 2021 - 2025.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng: “Nhiệm kỳ này ĐBSCL được ưu tiên đầu tư nhiều nhất, đây là điều hoàn toàn xứng đáng vì sẽ góp phần giúp ĐBSCL khắc phục những yếu kém đang tồn tại để đưa vùng phát triển”. Thủ tướng chỉ đạo những biện pháp để thực hiện thành công quy hoạch ĐBSCL, trong đó các Bộ, Ngành, các địa phương cần quán triệt nghiêm, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra nhằm phát triển nhanh và bền vững vùng ĐBSCL... Xây dựng hệ thống cơ quan hành chính đoàn kết, liêm chính, dân chủ, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng nhiều lãnh đạo trung ương, địa phương đã cắt băng khai mạc triển lãm ảnh "Đồng bằng sông Cửu Long - Khát vọng phát triển"

Bên cạnh đó, toàn vùng tiếp tục triển khai hiệu quả chương trình Phòng, Chống dịch Covid-19. Tập trung xây dựng các kế hoạch và đầu tư cơ sở vật chất, đầu tư toàn diện cho giáo dục – đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao tay nghề cho người lao động để đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Xây dựng các trường đại học có thương hiệu trong nước và khu vực.

Về triển khai quy hoạch vùng ĐBSCL, Thủ tướng yêu cầu các địa phương trong vùng tích cực triển khai quy hoạch vùng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về hạ tầng giao thông và logistic. Đẩy mạnh và đa dạng hóa các chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong công nghệ chế biến, công nghệ bảo quản sau thu hoạch.

Đẩy mạnh hợp tác công tư và giải ngân vốn đầu tư công. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để thực sự hấp dẫn các nhà đầu tư. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực. Có chương trình, giải pháp cụ thể để bảo vệ môi trường, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng đơn thuần.

“Tôi tin tưởng với sự quyết tâm và vào cuộc quyết liệt của toàn bộ hệ thống chính trị các cấp, các ngành và sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, thời gian tới ĐBSCL sẽ có sự phát triển mạnh mẽ và đột phá. Đến năm 2050, sẽ là vùng có trình độ phát triển khá so với cả nước, là điểm đến hấp dẫn đối với du khách và nhà đầu tư… Người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc, có thể làm giàu trên chính quê hương. Hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển đồng bộ, thích ứng với biến đổi khí hậu, an toàn trước thiên tai, tài nguyên thiên nhiên được sử dụng hợp lý. Truyền thống văn hóa lịch sử, văn hóa sông nước, văn hóa bản địa đa dạng được duy trì và tôn tạo” – Thủ tướng Chính phủ kỳ vọng.

     Đan Phượng